Ik heb een...

Lichaamsverzorging van de cliënt

Lichaamsverzorging van de cliënt
Voorbereiding

  • Doelgroep
    • Verpleegkundigen / verzorgenden
    • Huishoudelijk assistenten
    • Alle medewerkers die zorghandelingen uitvoeren

  • Locatie
    • Verpleeghuis
    • Verzorgingshuizen
    • Woonzorgcentra
    • Kleinschalige woonvormen
    • Thuiszorg
    • Gehandicaptenzorg

  • Benodigde materialen
    • Vloeibare zeep en papieren handdoekjes
    • Handendesinfectans
    • Beschermende kleding; plastic halterschort
    • Handschoenen

    Voor eisen materialen zie protocol benodigde materialen

Toepassing

  • Doel

    Het voorkomen van verspreiding van tijdens de lichaamsverzorging van cliënten.

  • Waarom

    Een goede lichamelijke hygiëne bij de cliënt draagt bij aan de hygiëne en infectiepreventie.
    Aandachtsgebieden bij de lichamelijke hygiëne van cliënten zijn;
    - Wassen van de cliënt
    - Mondverzorging
    - Nagelverzorging
    - Hoortoestellen
    - Contactlenzen

  • Wanneer

    Tijdens de lichamelijke verzorging van de cliënt en het onderhouden van toiletartikelen.

Werkwijze

  • 1. Wassen van de cliënt

    • Draag bij kans op contact met altijd handschoenen.
    • Draag altijd een schort wanneer er kans is op bevuiling van de eigen kleding of uniform met .
    • Gebruik bij iedere wasbeurt een schone droge handdoek en een schoon droog washandje.
    • Gebruik geen spons.
    • Vervang zichtbare vuile handdoeken en washandjes.
    • Was de cliënt van boven naar onderen (van hoofd naar voeten), om te voorkomen dat vanuit de anaalstreek over het lichaam worden verspreid.
    • Voorkom dat vanuit de anus in de urinewegen komen:
    • Was de geslachtsdelen bij mannen nadat de voorhuid is teruggetrokken.
    • Was de geslachtsdelen bij vrouwen van boven (buikzijde) naar beneden (anus).
    • Geef een extra (onder-)wasbeurt aan cliënten van wie het onderlichaam bevuild is met urine en/of feces.
    • Vervang na de extra wasbeurt de gebruikte handdoek en het washandje.
    • Spoel zeepresten altijd goed af. Zeepresten leiden tot uitdroging van de huid.
    • Droog de huid altijd goed, om beschadiging en verweken en smetten van de huid te voorkomen.
    • Gebruik bij voorkeur vloeibare zeep uit een dispenser.
    • Bij gebruik van vaste zeep: spoel de zeep na gebruik af.
    • Was of desinfecteer de handen na verzorging van de cliënt.

  • 2. Mondverzorging

    Type gebit

    		Hoe vaak verzorgen?
    Natuurlijk gebit (eigen tanden en kiezen)

    Poets het gebit ten minste een keer per dag grondig.

    Streef ernaar om tweemaal per dag het gebit te .

    Gebitsprothese (kunstgebit)Poets de gebitsprothese tenminste eenmaal per dag.
    • Was of desinfecteer vóór iedere mondverzorging de handen.
    • Draag altijd handschoenen bij cliënten die bloedend tandvlees hebben.
    • Tandenborstels, tandpasta en gebitsbakjes zijn .
    • Spoel na gebruik de tandenborstel goed uit.
    • Bewaar de tandenborstel met de borstel omhoog.
    • Maak de gebitsbakjes dagelijks schoon en droog deze af.
    • Vervang de tandenborstel tijdig; vervang de borstel bij voorkeur iedere 3 maanden.
    • Was of desinfecteer na iedere mondverzorging de handen.

    Bewaren gebitsprothese

    • Vraag advies over het nat of droog bewaren van de gebitsprothese aan degene die het gebit heeft aangemeten
    • Poets de prothese zorgvuldig met zeep en spoel af
    • Leg prothese in droog gebitten bakje indien daarvoor geen tandtechnische bezwaren zijn, of
    • Leg prothese in bakje met schoon water
    • Spoel de prothese met schoon water voordat deze wordt ingebracht
    • Maak gebitsbakje schoon en zet het droog weg.
    • Vanuit hygiënisch oogpunt is het nat bewaren van gebitsprothese mogelijk, mits de prothese goed gepoetst wordt, in een schoon bakje water wordt bewaard en voor inbrengen wordt afgespoeld.

  • 3. Nagelverzorging

    • Maak nagels goed schoon vóór het knippen, met een kunststof nagelborstel en zeep.
    • Knip teen- en vingernagels regelmatig.
    • Maak na ieder gebruik de nageltang of nagelschaar schoon.
    • Bij besmetting met bloed: eerst en vervolgens met alcohol 70%. Zie het protocol Toiletartikelen van de cliënt.
    • Laat nagels van diabetici door een pedicure of podotherapeut verzorgen.
    • Was of desinfecteer de handen na nagelverzorging.
    • N.b. De pedicure of podotherapeut heeft vanuit haar/zijn beroepsgroep richtlijnen voor hygiëne en infectiepreventiemaatregelen.

  • 4. Hoortoestellen

    • Volg de instructie van de leverancier.
    • Gebruik de bijgeleverde producten.
    • Maak het hoortoestel en het oorstukje tenminste 1x per 2 weken schoon.
    • Maak het oorstukje zowel van de buitenkant als in het geluidskanaal schoon.
    • Gebruik hiervoor de bijgeleverde materialen.
    • Droog het oorstukje na het goed af en blaas het geluidskanaal droog met het bijgeleverde blaasbalgje.
    • Neem het hoortoestel af met een tissue met het voorgeschreven reinigingsmiddel.

    Let op

    Let op: het hoortoestel zelf mag niet nat worden

  • 5. Contactlenzen

    Uitgangspunt: de cliënt draagt in principe zorg voor het onderhoud van zijn/haar lenzen. Indien dit niet mogelijk is, dan draagt de cliënt bij voorkeur geen lenzen.

    Aandachtspunten bij verzorging contactlenzen door verzorgende;

    • Alle benodigde materialen zijn cliëntgebonden; lensetui, lensvloeistoffen, zuignapje.
    • Was of desinfecteer de handen voor het inbrengen van de lenzen bij de cliënt.
    • Maak de lenzen schoon volgens de instructie. Het soort reinigingsvloeistof is afhankelijk van het type lens.
    • Breng de contactlens in, rustend op een vinger.
    • Raak de kant van de lens die op het hoornvlies rust niet aan.
    • Gebruik voor het van de lenzen uitsluitend het daarvoor bestemde reinigingsmiddel.
    • Raak de opening van het flesje lensvloeistof niet aan met je vingers, of met de lens.
    • Bewaar de lensvloeistoffen volgens voorschrift.
    • Maak dagelijks de lenshouders en het etui schoon. Gebruik hiervoor warm water en (indien bijgeleverd) een persoonsgebonden borsteltje.
    • Droog de houder en het etui na het .
Verantwoordelijkheden

  • Verzorgenden / verpleegkundigen

    • volgen de hygiënemaatregelen in dit protocol bij de lichamelijke verzorging van de cliënt.

  • Huishoudelijk assistenten

    • volgen de hygiënemaatregelen in dit protocol bij het onderhouden van toiletartikelen.

  • Werkgever

    • biedt de benodigde materialen aan, die aan de gestelde normen voldoen.
Appendix

  • Definities

    • Cliëntgebonden

      Materialen moeten altijd bij één en dezelfde cliënt worden gebruikt.

    • Micro-organismen

      Microscopisch kleine levensvormen, als bacteriën, virussen, schimmels en parasieten.

    • NEN

      Een standaard waarin alle Nederlandse Normen voor allerlei gebruiksvoorwerpen, maar ook voor processen worden vastgelegd. Voor bijna alles is wel een norm beschikbaar, van gebruiksvoorwerpen tot de bescherming van persoonsgegevens.

    • Desinfecteren

      Het verminderen of doden van micro-organismen op of in materialen, op oppervlakken en op handen

    • Lichaamsvloeistoffen

      Bloed, feces, urine, wondvocht, pus, sputum, braaksel, etc.

    • Reinigen

      Het verwijderen van zichtbaar en onzichtbaar vuil. Voorkomt dat micro-organismen zich kunnen handhaven en vermeerderen en worden verspreid.

    • Schoonmaken

      Het verwijderen van zichtbaar en onzichtbaar vuil. Voorkomt dat micro-organismen zich kunnen handhaven en vermeerderen en worden verspreid.

  • Literatuur

    Richtlijnen Werkgroep Infectie Preventie

    Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid (LCHV)

Updategeschiedenis
Type Omschrijving Datum Details
Controle Controle bij publicatie 01 mei 2023